Lees- en spellingsproblemen of dyslexie?
Als er lees- en spellingsproblemen optreden bij uw kind is dit niet per definitie dyslexie.
- 10% van alle kinderen hebben lees- en spellingsproblemen.
- 4% van de kinderen heeft dyslexie.
Dyslexie is er in verschillende soorten. Het is dus logisch dat er ook verschillende behandelmethodes zijn.
- Een dyslexieonderzoek wordt vergoed nadat een kind 3 x achter elkaar de laagste score (V-) heeft gehaald op lezen.
Bij de diagnose komen er dan vaak ook veel vragen op u af, zoals: “Welke behandeling kies ik?” En wat is de relatie tussen logopedie en dyslexie?
Diagnose
- De diagnose voor dyslexie kan alleen gedaan worden door een medisch specialist, zoals bijvoorbeeld een (kinder- / jeugd)psycholoog.
- Informeer bij uw huisarts, de school of kijk op zorgkaart.nl voor het vinden van een specialist voor diagnose en behandeling.
Wat doet een logopedist?
- Logopedisten zijn deskundig op het gebied van diagnostiek, indicatiestelling en behandeling van spraak- en taalstoornissen.
- Hiermee onderscheiden zij zich van de andere beroepsgroepen die zich met dyslexie bezig houden, bijvoorbeeld orthopedagogen en remedial teachers.
- Dit is in het bijzonder van belang omdat zij kennis hebben van de diagnostiek en begeleiding van factoren die met dyslexie samenhangen, zoals fonologie (herkennen van klanken) en oproepsnelheid.
- Logopedisten zijn vaak in een vroeg stadium betrokken bij kinderen met dyslexie.
Algemeen
- Soms is er nog helemaal geen sprake van een kind dat in het leerproces vastloopt, maar zijn er wel al risicofactoren te signaleren.
- Goede begeleiding in een vroeg stadium (onder andere met klanken en letters werken) kan dyslexie weliswaar niet voorkomen, maar wel de uitingsvorm ervan verkleinen.
- Dat de behandeling door een (gespecialiseerde) logopedist een grote bijdrage kan leveren aan het voorkomen van leesproblemen en het verminderen van het gevolg ervan staan buiten kijf.
- Behandelmethodes Dyslexie
- Gamma
- Spellen met Specht
- Taal in Blokjes
- Klanken in Kleuren
- F&L methode
- BLOON
- Connect lezen??
- ICT hulpmiddellen Dyslexie
Moeite hebben met lezen geeft bij een kind veel frustraties.
- Wat te doen bij (vermoeden van) dyslexie? Welke behandeling?
- Welke keuze moet u maken, wanneer moet u die keuze maken, wat wordt wel / niet vergoed?
Wat kan een logopedist voor u betekenen?
De logopedist werkt aan het verbeteren van de onderliggende processen bij lezen en spellen. Het gaat hierbij om klank-teken-koppeling en fonologische vaardigheden (het herkennen van klanken).
Om antwoord te geven op bovenstaande vragen, heeft Logopedie Direct een protocol opgesteld. Binnen al onze 21 vestigingen, of het nu in een gezondheidscentrum, binnen Speciaal Onderwijs of binnen het reguliere basisonderwijs is, werken onze logopedisten volgens dit protocol. Alle logopedisten werkzaam binnen Logopedie Direct zijn intern of extern geschoold in de behandeling van lees- en spellingsproblemen.
Veel gestelde vragen over dyslexie
Dyslexie is niet gemakkelijk vast te stellen. Als je het vermoeden van dyslexie hebt bij jouw kind of bij jezelf, dan is het zaak om de nodige informatie te verzamelen. Hoewel dyslexie nooit in het geheel kan verdwijnen, kan de behandeling snel een goed resultaat opleveren. Uiteraard is hiervoor wel deskundige begeleiding noodzakelijk en wordt de nodige inzet vereist. Neem hiervoor contact op met uw gemeente. In de behandeling wordt samengewerkt met de ouders en de school van het kind. Ook wordt rekening gehouden met de totale ontwikkeling van het kind en eventueel bijkomende problemen.
In het geval van lees- en spellingsproblemen: Deze hebben vaak verband met logopedische stoornissen. Informeer hierover bij de logopedist. Logopedie wordt door de zorgverzekeraar vergoed.
Wanneer kan dyslexie worden vastgesteld?
Bij kinderen kan dyslexie vanaf ongeveer zeven jaar worden vastgesteld. Dat heeft te maken met het feit dat het spraak- en schrijfvermogen zich dan optimaal ontwikkeld heeft. Uiteraard kan jouw kind eerder al dyslexie-gerelateerde klachten ervaren. Denk daarbij aan het lastig leren van lezen. Het is daarom raadzaam om voor de start van groep 4 hulp te zoeken. Je zult vaak geneigd zijn om de vaardigheden van jouw kind te vergelijken met die van leeftijdsgenoten, maar er zijn objectieve testen beschikbaar en er wordt ook gekeken naar schoolresultaten.
Het is belangrijk om dyslexie zo vroeg mogelijk te laten vaststellen, omdat je dan direct kunt beginnen met therapie. Niet alleen kan jouw kind zo belangrijke vaardigheden aanleren. Je vergroot ook het zelfvertrouwen, doordat een kind weet dat er een oorzaak is voor de genoemde problemen. Daarnaast kan er op school en in het persoonlijke leven van het kind meer begrip gecreëerd worden. Dit neemt overigens niet weg dat het ook voor volwassenen verstandig is een diagnose te krijgen, omdat ook die trucjes kunnen aan leren.
Wat is een mogelijke dyslexie behandeling?
Hoe ziet een dyslexie behandeling er nu precies uit? Er zijn hiervoor in Nederland speciale protocollen opgesteld. De basis is dat er uit wordt gegaan van concrete vraagstukken waar een kind tegen aanloopt. Op basis van een eerste gesprek, of eerste aantal gesprekken, wordt er een behandelplan opgesteld dat gebaseerd is op deze protocollen, maar waarbij ook aandacht is voor de persoonlijkheid en wensen van het kind. Zo geldt er een algemene behandeling van dyslexie, die bij iedereen wordt toegepast maar die tot op zeker hoogte wordt aangepast aan het individu.
Over het algemeen is het doel van de dyslexie oefeningen om een voldoende niveau van technisch lezen en spellen te behalen. We benoemden eerder al dat kinderen met dyslexie vaak een normale, of zelfs bovengemiddelde intelligentie hebben. Door middel van therapie kan ervoor gezorgd worden dat er op intellectueel vlak geen achterstand ontstaat. Therapie voorkomt daarnaast dat kinderen ook de emotionele en sociale gevolgen van dyslexie ondervinden.
Naast dat de focus ligt op het verbeteren van vaardigheden, leert het kind ook trucjes waarmee het, het gebrek aan vaardigheden kan compenseren. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van externe hulpmiddelen. Dit kan computer software zijn, waarmee dagelijks even aandacht wordt besteed aan de behandeling, maar waarbij het kind op school ook problemen kan omzeilen.
Het is mogelijk om de behandeling op locatie uit te voeren, waarbij het kind bijvoorbeeld elke week een uur therapie krijgt. Het alternatief is dat de dyslexie behandeling op school plaatsvindt. Veel behandelaren kunnen ook daarnaartoe afreizen. Voor het kind heeft dit als voordeel dat de therapie onder schooltijd kan plaatsvinden en dat het dus niet apart naar therapie hoeft. Uiteraard moet de school hier wel mee akkoord gaan. Uit de praktijk blijkt dat dit vaak mogelijk is, zolang er maar een aparte ruimte voor behandeling beschikbaar is. Sommige scholen hebben hiervoor concrete protocollen opgesteld.
De dyslexie behandeling voor volwassenen ziet er iets anders uit. Dit heeft vooral te maken met het feit dat zij al veel verder zijn in hun ontwikkeling en dat het dus lastiger kan zijn om gewoontes te doorbreken. Evengoed is het raadzaam om contact op te nemen met een deskundige, vooral als je veel last hebt van dyslexie in het dagelijks leven. Ondanks dat een vroeger behandeling raadzaam is, kun je als volwassene beter de concrete situaties benoemen waarbij je klachten ondervindt en daar efficiënt mee aan de slag gaat.
Wat kan ik zelf doen om dyslexie te behandelen?
Het is zeker niet altijd makkelijk om als ouder met dyslexie bij jouw kind om te gaan. Uiteraard zul je bij dyslexie altijd professionele hulp willen inschakelen, maar er zijn bepaalde tips en trucs die je kunt toepassen om jouw kind te ondersteunen. We hebben de belangrijkste voor je op een rij gezet:
- Zorg dat je jouw kind steunt. Probeer het zelfvertrouwen mee te geven en blijf positief. Alleen zo kun je jouw kind activeren en het plezier van lezen mee geven. Besef wel dat dyslexie niet over gaat en ook gewoon niet leuk is, maar dat je zelf een grote rol speelt bij de motivatie van jouw kind.
- Verder wil je goed in contact blijven met school en de dyslexiedeskundige. Zo weet je dat jullie dezelfde aanpak hebben. Doe daarnaast onderzoek naar hoe je jouw kind kunt helpen met lezen. Daarbij leer je bijvoorbeeld hoe je fouten moet corrigeren en hoe je iets voor doet- zonder dat je daarbij jouw kind demotiveert.
- Er is speciale software beschikbaar die je vanuit huis kunt raadplegen via het internet. Deze laten jouw kind op een speelse manier oefenen met letters en klanken.
- Tenslotte is het verstandig om zo lang mogelijk te blijven voorlezen. Ze help je jouw kind bij het begrijpend luisteren, maar leer je het ook dat lezen hartstikke leuk en ontspannend is.
Daarnaast zal een dyslexiedeskundige tijden de behandeling oefeningen meegeven, waar thuis ook de toewijding van ouders voor wordt verwacht. Niet alleen zal jouw kind regelmatig gemotiveerd moeten worden, jouw hulp is noodzakelijk bij de oefeningen en om bijtijds doelen te behalen.
Kun je genezen van dyslexie?
Nee, het is niet mogelijk om te genezen van dyslexie. Het is ook niet iets waar kinderen overheen groeien, ook volwassenen hebben last van dyslexie. Wel zijn er tegenwoordig steeds meer mogelijkheden om dyslexie klachten te verminderen. Hiervoor is in Nederland therapie beschikbaar en zijn er dyslexie behandelingen op wetenschappelijke basis.
Is er medicatie tegen dyslexie?
Er bestaat helaas geen wonderpil tegen dyslexie. Hoewel er medicatie beschikbaar is op het internet die belooft te helpen, kan dit simpelweg niet waar zijn en kan het hoogstens ondersteunen. Een arts zal nooit medicatie voorschrijven om dyslexie te verhelpen. Dyslexie is daarmee niet zomaar te genezen, maar therapie kan ervoor zorgen dat de klachten beheersbaar zijn.
Wat is dyslexie?
De term dyslexie betekent letterlijk dat je niet kunt lezen. Dyslexie is als het ware een overkoepelende term voor lees- en schrijfbeperkingen die niet onder een andere categorie vallen. Zo zullen dan ook eerst andere oorzaken worden uitgesloten, voordat de diagnose dyslexie wordt gesteld. Belangrijke dyslexie symptomen zijn het hebben van problemen met woordvinding, waardoor je meer tijd nodig hebt om de juiste woorden te vinden en moeite hebt met nauwkeurig lezen. Daarnaast kan snel lezen lastig zijn.
Het is een misverstand om te denken dat kinderen met dyslexie ook minder intelligent zijn en met behulp van therapie kan veel verbetering gecreëerd worden. Dyslexie is overigens een aandoening die je vanaf een jonge leeftijd hebt, het ontstaat niet spontaan. Je merkt vaak dat een kind het lezen zal vermijden, omdat het zoveel stress oplevert. Daarnaast heeft een kind veel hulp nodig bij het aanleren van spellingsregels. Een andere vorm is dyscalculie, waarbij juist verwarring ontstaat wat getallen betreft maar die even vaak voorkomt.
Hoe ontstaat dyslexie?
Het is nog niet helemaal duidelijk hoe dyslexie ontstaat en vroeger werd vaak gedacht dat het aan de opvoeding lag. Daar is nu geen sprake meer van. Er zijn verschillende theorieën over de oorzaak van dyslexie. Zo wordt er soms vanuit gegaan dat de informatieverwerking in de hersenen niet goed loopt of juist dat de hersengebieden voor taal en woordherkenning onvoldoende actief zijn. Dat dyslexie erfelijk is, is algemeen bekend. Als een kind 1 ouder heeft met dyslexie heeft dan is de kans op dyslexie circa 30%. Bij twee ouders kan dit oplopen tot wel 80%.
Wat is dyslexie nu eigenlijk?
De definitie van dyslexie is: ‘een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau’. Mensen met dyslexie hebben moeite met lezen en/of spellen.
Formeel betekent dyslexie, niet kunnen lezen. Bij kinderen komt dyslexie vaak naar voren omdat ze niet goed mee komen op school als het gaat om lezen en schrijven. Sommige kinderen zijn daarin sneller dan anderen, maar kenmerkend voor dyslexie is dat de problemen hardnekkig zijn. Dyslexie komt vaak voor in Nederland, namelijk bij ongeveer 4% van de leerlingen. Het wordt pas vastgesteld als andere oorzaken voor de schrijf- en leesproblemen uitgesloten zijn. Weet dat deze problemen ook los van elkaar voor komen, kortom dat iemand moeiteloos kan lezen, maar moeite heeft met schrijven, of juist omgekeerd. Door middel van een dyslexie behandeling is het, met de nodige inzet, mogelijk om de klachten rondom dyslexie te verminderen.
Het is trouwens een misverstand om te denken dat mensen met dyslexie dom zouden zijn. Deze zijn vaak juist erg intelligent. Het is bewezen dat mensen met dyslexie een bovengemiddeld hoog IQ hebben. Met de juiste tools en begeleiding kan deze zijn intelligentie ook optimaal inzetten. Dit maakt het wel des te belangrijker om ook te kijken naar de gebieden waarin jouw kind uitblinkt en hem of haar daarin te stimuleren. Dat voorkomt ook dat de aandacht alleen bij het negatieve komt te liggen en dit motiveert weer voor de dyslexie behandeling.
Wat zijn bekende dyslexie symptomen?
Dyslexie herken je dus met name wanneer een kind niet goed mee kan komen met lezen en schrijven. Mogelijke dyslexie herken je met name aan het feit dat kinderen moeite hebben met het inprenten van bepaalde reeksen, zoals de tafels. Daarnaast lukt het vaak niet direct om vast woordcombinaties te onthouden en dat geldt ook voor gezegdes. Verder kunnen kinderen met dyslexie lastig losse gegevens onthouden, zoals data en woordjes. Een eerste symptoom is overigens dat het een kind niet lukt om het verschil te horen tussen verschillende klanken. De diagnose kan alleen kan worden vastgesteld door professionals die gekwalificeerd zijn voor het uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek en beschikken over specialistische kennis op het gebied van leerstoornissen en onderwijsbelemmeringen die daarmee samen kunnen gaan.· Daarbij is een academische graad in klinische (kinder– of jeugd-) psychologie of orthopedagogiek vereist.
Verder kan behandeling nodig zijn bij leesproblemen. Jouw kind blijft bijvoorbeeld fouten maken, of kan niet goed mee komen met het leestempo. Spellingproblemen uiten zich middels het steeds maken van fouten. Ook kunnen ze 1 woord op veel verschillende manier schrijven. Het lukt ze simpel (nog) niet om de structuur aan te brengen in het schrijven. Een slecht handschrift kan ook een teken zijn van dyslexie, vooral als dit niet verbeterd, ondanks de nodige inzet.
Is er medicatie beschikbaar om dyslexie te bestrijden?
Het is niet mogelijk om dyslexie met medicatie te bestrijden. Helaas bestaat er dus geen wonderpil, die alle symptomen kan genezen. Voor een dyslexie behandeling is doorzettingsvermogen noodzakelijk en de wil om aan de problemen te werken. Dit kan op de lange termijn voor uitstekende resultaten zorgen. Op het internet zijn wellicht alternatieve middelen op de markt die verbetering beloven, maar realiseer je dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is om dit te onderbouwen en dat deze zelfs schadelijk kunnen zijn voor jouw kind.
Is het mogelijk om van dyslexie te herstellen?
Nee, het is niet mogelijk om geheel van dyslexie te genezen. Dyslexie is een storing in de hersenen, die nooit geheel te genezen valt. Het is wel mogelijk om middels een goede behandeling de problemen aan te pakken. Zo kun je gericht werken aan de zaken waar jouw kind tegen aan loopt. Weet dat er doorlopend onderzoek wordt gedaan naar nieuwe mogelijkheden op het gebied van dyslexie behandelingen. Daarom kan een beter resultaat bereikt worden dan je in eerste instantie zou verwachten.
In welke mate is dyslexie erfelijk?
Het staat vast dat dyslexie erfelijk bepaald is. Zo heeft een kind waarvan 1 ouder dyslexie heeft 50% meer kans om het zelf ook te hebben. Bij twee ouders met dyslexie loopt dit op naar 80%. Er zijn andere oorzaken aan te wijzen, maar dat het (mede)genetisch bepaald is staat onomstotelijk vast. Dat betekent echter nog niet dat een dyslexie behandeling niet zinvol kan zijn, maar daarover nu meer.
Belangrijke mogelijkheden voor een dyslexie behandeling
Dyslexie bij kinderen en volwassenen kan het dagelijks leven verstoren. Gelukkig is er in Nederland de mogelijkheid tot een effectieve dyslexie behandeling.
Dyslexie begeleiding op de lange termijn
Uiteraard kunnen met een dyslexie behandeling al gauw concrete doelen worden behaald. Desalniettemin kan dyslexie ook op de lange termijn problematisch blijven en verdwijnen de klachten nooit helemaal. Om de invloed op het schoolleven en de latere carrière te beperken is het raadzaam dyslexie begeleiding te zoeken die ook na een behandeling ondersteunen kan bieden. Daarbij kan hulp worden geboden voor concrete situaties uit het dagelijks leven.
Zo zit het met de dyslexie behandeling kosten
Als het gaat om de dyslexie behandeling van kinderen, worden de kosten doorgaans vergoed. Dit gebeurt niet vanuit de zorgverzekering, maar is een taak van de gemeente. Om in aanmerking te komen voor een vergoeding, moet aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen de diagnose zelf en de volgende behandeling. Om de behandeling vergoed te krijg moet er bijvoorbeeld sprake zijn van enkelvoudige dyslexie. Deze voorwaarden veranderen en daarom is het verstandig advies in te winnen bij de stottertherapeut of logopedist.
Mocht er geen vergoeding mogelijk zijn, dan kun je er als ouder zelf voor kiezen deze te betalen. Dit is vaak ook noodzakelijk voor een dyslexie behandeling bij volwassenen. Om als volwassene in aanmerking te komen voor een vergoeding, moet je contact opnemen met de zorgverzekering. Sommige verzekeringen hebben dit gedekt middels aanvullende verzekeringen.