Logopedie bij heesheid

Hees zijn, afonie en dysfonie zijn alle drie aandoeningen aan de stembanden. Afonie maakt onderdeel deel van het hees zijn en bij heesheidsklachten zoals afonie kan de oorzaak doorgaans worden verholpen. Bij dysfonie is dan weer lastig een oorzaak te vinden omdat hierbij sprake is van een fysieke afwijking aan de stembanden.  De logopedist kan, eventueel in samenspraak met een gespecialiseerde arts vaststellen wat de oorzaak is voor uw heesheid en of mogelijk sprake is van dysfonie of afonie.

Een logopedist kan om te beginnen bepaalde stemtechnieken aanleren waardoor u minder snel last krijgt van klachten. Daarnaast werkt de logopedist ook aan uw houding en ademhaling. Er wordt gewerkt naar een evenwichtige stem waarbij wordt gelet op articulatie en resonantie. Verder wordt er gekeken naar de algehele levensstijl van het individu en kunnen er op basis daarvan adviezen worden gegeven zoals het stoppen met roken of het verminderen van schreeuwen. Tenslotte kan er worden gekeken naar hoe eventuele stress wordt verlaagd. Ook bij kinderen kan logopedie bij heesheid uitkomst bieden. Neem daarom contact met ons op voor de mogelijkheden en vaak wordt na enkele sessies al verlichting ervaren.

Het is verstandig om contact op te nemen met een logopedist als het erop lijkt dat de klachten niet vanzelf over gaan en u niet gewoon even een paar dagen uw stem kwijt bent. Dit is het geval als de heesheid langer dan drie weken aanhoudt. Het kan verstandig zijn om eerder contact op te nemen als de KNO-arts dit adviseert. De logopedist kan uiteraard samenwerken met deze arts. Als er sprake is van bijzondere omstandigheden, dus bijvoorbeeld als u een relevante medische geschiedenis heeft, al op leeftijd bent of rookt en/of alcohol gebruikt. Dit kan namelijk aanleiding zijn voor een ernstigere oorzaak voor deze klachten.

Dysfonie heesheid betekent dat u last heeft van krampachtige heesheid. Deze aandoening houdt kortgezegd in dat u last hebt van onwillekeurige bewegingen in de stembanden. Mensen met dysfonie hebben moeite met praten en helaas valt de oorzaak vaak lastig te achterhalen. De aandoening kan ook ontstaan in combinatie met een neurologische of psychische oorzaak. Verder kan dysfonie ontstaan als bijwerking van medicatiegebruik. Bij de meeste personen ontstaan dysfonie als zij in de 40 zijn. Klachten zijn onder meer vermoeidheid, een verminderde concentratie en benauwdheid. Grof gezegd bestaan er drie soorten dysfonie die ingedeeld worden op basis van de verkeerde reflex van de stembanden. De logopedist kan ook bij deze aandoening uitkomst bieden en eventueel kan dit in overleg met de KNO-arts plaatsvinden.

Afonie is een ander woord voor algehele heesheid. Het betekent dat u stemloos bent en dus helemaal niet meer kunt praten. Daarmee maakt dit een bepaalde vorm van heesheid uit die flink belemmerd kan werken. Een logopedist kan hierbij uitkomst bieden om klachten te voorkomen. De afonie oorzaak kan allergieën zijn zoals hooikoorts, zure reflex of problemen aan de stembanden. Verder kan het ontstaan door de blootstelling aan irriterende stoffen in de omgeving zoals luchtvervuiling en een te droge lucht.  Om zelf afonie te bestrijden kunt u ervoor zorgen dat de omgevingslucht goed bevochtigd worden, bijvoorbeeld middels het plaatsen van een luchtbevochtiger in uw woning.

Om te beginnen kunt u deze klachten voorkomen door uw stem zo normaal mogelijk te gebruiken. Dat betekent dat u zo min mogelijk fluistert en schreeuwt. Ook hoesten en kuchen kunnen bijdragen aan heesheid en moeten dus zoveel mogelijk voorkomen worden. Probeer het gebruik van alcohol en sigaretten te mijden en vermijd ook rokerige ruimtes. Verder is het belangrijk om lawaaierige omgevingen te ontlopen, omdat u daar vaak harder gaat praten. Daarnaast is het belangrijk om zo veel mogelijk door de neus te ademen. Zorg er tenslotte voor dat u uw stem ook altijd genoeg rust geeft.

Zelf heesheid behandelen doet u door uw stembanden zo veel mogelijk rust te geven. Probeer praten te voorkomen en neem eventueel keelverzachtende medicatie. Bij pijnklachten kunt u medicatie zoals paracetamol slikken. Mijd fluisteren en schreeuwen om de situatie niet te verergeren. Weet wel dat er geen specifiek medicijn bestaat tegen heesheid en dat het doorgaans dus vanzelf weer over gaat. Dit kan wel tot drie weken duren en tot die tijd hoeft u niet direct een logopedist of een arts te benaderen. U zult de klachten dus in ieder geval een aantal weken moeten verduren.

Klachten zijn dat uw stem schor en krakerig klinkt en dat uw stem zachter is. Soms bent u zelfs helemaal uw stem kwijt. Daarnaast komt uw stem vermoeid over. Verder kunt u ook pijnklachten in de keel ervaren. Deze klachten ontstaan doordat de stembanden niet goed meer kunnen trillen op het moment dat er lucht langskomt. Die lucht creëert het geluid maar wordt verhinderd als de stembanden niet goed met elkaar in verbinding staan.

Heesheid kan ontstaan door een keelontsteking of door het verkeerd gebruik van de stem. Meestal gaat de aandoening vanzelf weer over, maar als het lang aanhoudt is het verstandig om contact op te nemen met een logopedist. Verder is roken een belangrijke oorzaak van deze aandoening alsook een teveel aan stress en spanning. Verder kan heesheid ontstaan door uw beroep, als u bijvoorbeeld veel zingt of voor de klas staat. Andere minder voorkomende oorzaken zijn ouderdom, astma of een allergie of heesheid door het gebruik van medicatie.

Het is vervelend als u uw stem kwijt bent, maar als dit langer aanhoudt kunt u last hebben van heesheid. Kortgezegd houdt dit in dat uw stem schor is en dat u daardoor niet goed kunt praten. Het kan ook zijn dat uw stem helemaal verdwenen is. Vaak komt dit tijdelijk voor als u bijvoorbeeld flink hebt staan schreeuwen tijdens een concert of veel moet praten op uw werk. De stembanden zijn dan overbelast geweest en kunnen de lucht niet goed meer laten doorstromen.