Logopedie bij een taalontwikkelingsstoornis
Een taalontwikkelingsstoornis, ook wel TOS genoemd, is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis. Hierdoor wordt de taal minder goed verwerkt in de hersenen. Kinderen met TOS hebben moeite met praten en begrijpen taal niet goed. Hierdoor verloopt hun spraak- en taalontwikkeling anders dan bij kinderen van dezelfde leeftijd.
Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis kunnen goed horen en hebben een normale intelligentie. Ze hebben moeite met het leren van taal en vinden het onthouden van klanken en woorden lastig. Ook met grammatica levert hen problemen op. Daarnaast vinden ze omgaan met emoties lastig, net als het maken van een planning.
Wat doet een logopedist bij een taalontwikkelingsstoornis?
Taalproblemen kunnen worden veroorzaakt door TOS. Daarnaast zijn er andere oorzaken. De logopedist zal daarom vaak een algeheel ontwikkelingsonderzoek voorstellen. Dit bestaat uit psychologisch onderzoek, logopedisch onderzoek en een gehooronderzoek. Op die manier kan worden bepaald of de taalproblemen inderdaad voortkomen uit een taalontwikkelingsachterstand. Andere oorzaken van taalproblemen zijn een algehele ontwikkelingsachterstand, een spraakontwikkelingsachterstand, een gehoorprobleem, een auditief verwerkingsprobleem of een informatieverwerkingsprobleem.
Wat zijn de gevolgen van een taalontwikkelingsachterstand?
Een taalontwikkelingsachterstand heeft veel invloed op het dagelijks leven van een kind. Die wordt zichtbaar in bijvoorbeeld in leer- en leesproblemen, het onderhouden van vriendschappen en gedragsproblemen. Sommige kinderen met TOS worden stil en trekken zich terug, andere reageren juist agressief. Zowel voor het kind als de ouders kan een TOS een grote impact hebben.
Hoe ontstaat een taalontwikkelingsstoornis?
TOS is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis, die erfelijk is. Wat de precieze oorzaak van TOS is, is nog niet duidelijk. Omdat er verder niets met het kind aan de hand lijkt, is een taalontwikkelingsstoornis een onzichtbare beperking. Circa 5% van de kinderen in Nederland heeft te maken met een taalontwikkelingsstoornis. Daarbij komt TOS vaker voor bij jongens dan bij meisjes.
Wat is een taalontwikkelingsstoornis?
Een taalontwikkelingsstoornis is iets anders dan een taalachterstand. Een taalachterstand komt voor als een kind zijn moedertaal weinig hoort of spreekt. Deze achterstand kan later weer worden ingehaald. Een taalontwikkelingsstoornis heeft te maken met het aangeboren vermogen voor taalvaardigheid. Daarom is er een specialistische behandeling nodig. TOS is een stoornis die in aanleg aanwezig is. Daarom zal een kind er altijd in meerdere of mindere mate last van houden.
Taalontwikkeling kind? Hoe verloopt dit?
Met 6 Ã 7 maanden begint uw baby te brabbelen. U hoort dan reeksen van klinkers en medeklinkers die eindeloos worden herhaald, zoals “dadadada”.
En soms klinkt het al alsof uw baby “papa” of “mama” zegt in zo”n brabbelreeks. Wij denken dan vaak al dat het kind “mama’zegt.
Als een kind bijna een jaar is, ontstaan vaak al de eerste woordjes. De verschillen tussen kinderen zijn echter zeer groot: zo zijn er kinderen die hun eerste woord al laten horen als ze nog maar 8 maanden zijn, maar er zijn ook kinderen die dat pas na 18 maanden doen.
In het begin van de zogenaamde één-woordfase gebruikt uw kind een klein aantal losse woordjes (10 Ã 20).
Die verwijzen naar mensen, gebeurtenissen of voorwerpen in het nu, die zeer interessant voor het kind zijn.
Een woord heeft in dat stadium diverse betekenissen; bijvoorbeeld “papa” kan betekenen: “Daar is papa”, “Die auto is van papa” of “Papa, til me op”. Ook “vertelt” uw kind in dit staduim nog veel zonder woorden.
Als een kind circa 18 maanden oud is, kent het meestal nog enkele woordjes buiten “papa” en “mama”.
Deze woorden zijn wat betreft de vorm veelal nog onvolledig, bijvoorbeeld “paa” (paard), “pa-pu” (paraplu), “toe” (stoel). Als uw kind de grens van ongeveer 50 bereikt heeft, groeit de woordenschat steeds sneller. Nieuwe woorden worden steeds sneller bij geleerd, soms wel tien woorden per week.
Uw kind begint dan ook losse woorden te combineren tot de eerste twee-woordzinnen.
De woordopbouw is in de twee-woordfase vaak nog onvolledig, bijvoorbeeld “Fieze buiten” (Ik wil buiten fietsen).
Zoals uit dit voorbeeld blijkt, vereenvoudigt een kind de uitspraak van sommige woorden of klanken vaak. Als een kind 2 jaar is kunnen anderen ongeveer de helft van wat het kind zegt verstaan.
In het derde levensjaar wordt de taal gebruikt om gesprekjes te voeren en van alles te leren.
Uw kind leert opeens zeer veel nieuwe woorden en zegt zijn eigen naam. Het kind spreekt steeds meer in zinnen van drie, vier en vijf woorden. De eerste drie-woordzinnen zijn vaak combinaties van twee twee-woordzinnen: “Mama auto” en “Mama rijden” wordt: “Mama auto rijden”.
Ook kan uw kind sneller iets toevoegen aan een bestaande twee-woordzin, zoals “Is hond” waarvan het nu “Is grote hond” maakt.
Uw kind stelt nu vragen “Wat is dat?” en “Wie is dat?” De zinnen worden grammaticaal juister. Uw kind leert werkwoorden vervoegen zoals “Ik ben gevallen” of “Dat heb ik gemaakt”. Dan zullen ook de eerste voornaamwoorden (ik, jij, hij) verschijnen.
Een kind in de leeftijd van 3 tot 4 jaar heeft al hele gesprekjes. U hoeft hem als het goed is bijna niet meer te helpen om iets duidelijk te maken. In het begin spreekt uw kind in deze fase in zinnetjes van drie tot vijf woorden. De grammaticale structuur is vaak nog erg afwijkend van de “volwassen” grammaticale structuur. Als uw kind circa 4 jaar is spreekt het waarschijnlijk in eenvoudige, enkelvoudige zinnetjes. Deze zinnetjes hebben al meer een grammaticale structuur zoals “Ik heb al gedrinkt, mama en “Dat vind ik niet beterder”.
Ook kan uw kind nu de voornaamwoorden “wij” en “jullie” op een goede manier in zijn verhalen gebruiken. Langzaam ontstaan steeds vaker samengestelde zinnen.
In de eerste 5 jaar groeit de taalvaardigheid van kinderen enorm (tijdens een normale ontwikkeling).
Het begint met de non-verbale communicatie, een boodschap overbrengen met klanken, bewegingen, blikrichting, mimiek en gebaren. De non-verbale communicatie ontwikkelt zich vervolgens tot verbale communicatie of gesproken taal. Taal is de meest complexe vaardigheid die mensen bezitten!
Als bij de taalontwikkeling van uw kind storingen ontstaan is het in veel gevallen een goed idee om de hulp van een logopedist in te zetten. Zij kunnen het kind helpen met mondoefeningen, zodat deze zich op een natuurlijke manier kan ontwikkelen.
Primaire en secundaire taalontwikkelingsstoornis
Bij een primaire taalontwikkelingsstoornis hebben kinderen alleen problemen met de taalontwikkeling. Er zijn geen andere stoornissen aanwezig. Dat is bij een secundaire taalontwikkelingsstoornis wel het geval. Dan loopt de taalontwikkeling achter, omdat er bijvoorbeeld sprake is van een verstandelijke handicap of autisme.
Signalen die kunnen wijzen op TOS
Een logopedist let bij het onderzoek naar een taalontwikkelingsachterstand op verschillende signalen. Er kan sprake zijn van TOS als het kind:
- Stil is en weinig praat
- Moeilijk te verstaan is
- Niet of nauwelijks lijkt te luisteren
- In korte en onlogische zinnen spreekt
- Anderen vaak niet begrijpt
- Moeite heeft met de concentratie
Wat doet een logopedist bij een taalontwikkelingsstoornis?:
Taalproblemen kunnen worden veroorzaakt door TOS. Daarnaast zijn er andere oorzaken. De logopedist zal daarom vaak een algeheel ontwikkelingsonderzoek voorstellen. Dit bestaat uit psychologisch onderzoek, logopedisch onderzoek en een gehooronderzoek. Op die manier kan worden bepaald of de taalproblemen inderdaad voortkomen uit een taalontwikkelingsachterstand. Andere oorzaken van taalproblemen zijn een algehele ontwikkelingsachterstand, een spraakontwikkelingsachterstand, een gehoorprobleem, een auditief verwerkingsprobleem of een informatieverwerkingsprobleem.
Behandeling van TOS
Een taalontwikkelingsstoornis kan worden behandeld met verschillende therapievormen. Hierbij werken de ouders en de logopedist veel samen. Bij indirecte therapie begeleidt de logopedist de ouders, zodat ze de taalontwikkeling van hun kind in het dagelijks leven zo goed mogelijk stimuleren. Zo wordt taal gekoppeld aan de dingen die het kind meemaakt. Bij directe therapie werkt de logopedist zelf met het kind. Natuurlijk gebeurt dit in samenwerking met de ouders. Hoe eerder de behandeling start, hoe meer baat het kind daarbij zal hebben.
Vermoedt u een taalontwikkelingsstoornis bij uw kind?
Als u zich zorgen maakt, omdat de taalontwikkeling van uw kind langzamer verloopt dan bij leeftijdsgenootjes, is het verstandig op tijd actie te ondernemen. Neem daarvoor contact op met een logopedist. Door middel van onderzoek kan worden vastgesteld of er inderdaad sprake is van een taalstoornis. Bij Logopedie Direct hebben we in de meeste gevallen geen wachtlijst, zodat u al binnen een week terecht kunt voor een eerste afspraak. Het is belangrijk om TOS al op jonge leeftijd te signaleren. Zo kan er op tijd gestart worden met de logopedische behandeling. In het uitgebreide team van Logopedie Direct zijn alle benodigde specialismes daarvoor aanwezig.
Meertaligheid
Sommige kinderen worden meertalig opgevoed. Voor baby”s en peuters is dat geen enkel probleem, als er maar in allebei de talen tegen hen gesproken wordt. Soms komen kinderen pas op de basisschool pas echt in aanraking met het Nederlands. Dan is er sprake van een taalachterstand, maar niet van een taalontwikkelingsstoornis. Door het Nederlands intensief te horen en te spreken, verdwijnt deze achterstand na verloop van tijd vanzelf. Meertaligheid heeft dus niets te maken met een taalontwikkelingsachterstand.
TOS en het onderwijs
Verbaal leren staat in ons onderwijssysteem centraal. De kinderen krijgen de lesstof vooral aangeboden door mondelinge of schriftelijke instructie. Als een kind moeite heeft met het begrijpen van taal, spellen en lezen, zal het leren lastig zijn. Hoewel het kind een normale intelligentie heeft, blijven de schoolresultaten achter. Hierdoor zijn jongvolwassenen met een taalontwikkelingsachterstand vaak laagopgeleid. Bovendien ervaren ze door TOS ook problemen op de arbeidsmarkt.
Logopedist in de omgeving vinden?
Wilt u een goede logopedist in uw omgeving vinden? Logopedie Direct heeft praktijken in Oost-Nederland. Wij werken met een team ervaren logopedisten en bieden gespecialiseerde hulp bij allerlei taal- en spraakproblemen. Het is heel vervelend als u zich zorgen maakt om de taalontwikkeling van uw kind. Daarom zorgen we dat u snel bij ons terecht kunt, zodat we er achter kunnen komen wat er aan de hand is. Samen met u stellen we een behandelplan voor uw kind op. Zo werken we met elkaar aan de verbetering van de klachten.
Waarom Logopedie Direct
Logopedie Direct biedt u de zorg die bij u of uw kind past. Wij gaan altijd uit van uw persoonlijke hulpvraag. Dankzij onze ruime kennis en ervaring leveren wij hoogwaardige logopedische zorg. U kunt al binnen een week terecht in één van onze praktijken voor uw eerste afspraak. Logopedische zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Om een afspraak te maken heeft u geen verwijsbrief nodig. Wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op voor een kennismakingsafspraak. Wij zijn er om u te helpen bij al uw vragen op het gebied van spraak- en taalproblemen.